گردشگری خوراک، پدیده جدیدی نیست چراکه مسافران همواره مجبورند در سفرها و در مکان‌های خارج از محل زندگی خود غذا بخورند. با این حال می‌توان گفت، سفر با انگیزه یادگیری بیشتر در مورد سبک آشپزی یک منطقه و امتحان کردن غذاها و نوشیدنی‌های ویژه، خرید غذا یا لذت‌بردن از دوره‌های آموزش آشپزی، پدیده‌های نوینی هستند. یکی از مقاصد گردشگری نزدیک ایران کشور ارمنستان است که در گذشته بخشی از ایران بود. در کنار جاذبه‌های تاریخی همراه با معماری خاص این کشور غذاها و خوراکی‌های شگفت‌انگیز ارمنستان، افراد زیادی را برای تجربه طعم آن‌ها به این کشور می‌کشد.
این کشور غذاهای سنتی بسیار لذیذی دارد. روش آشپزی در ارمنستان تابع و گویای جغرافیا و تاریخ این کشور است که سبب رشد صنعت دامپروری و کشاورزی شده که تنوع مواد اولیه را در این کشور زیاد کرده و طبخ غذاها با بالاترین کیفیت صورت می‌گیرد.
از غذاهای محبوبی که گردشگران از تجربه آن‌ها در این منطقه لذت خواهند برد می‌توان به «کباب ارمنی»، «کوفته»، «دولما»، «ایشخان»، «مانتی»، «گاتا» و … اشاره کرد.
یکی از غذاها و خوراکی‌های ارمنستان «کباب ارمنی» نام دارد که از گوشت خوک، بره و گاو تهیه می‌شود. ارمنی‌ها معتقدند چاشنی‌ها طعم طبیعی گوشت را کاهش می‌دهد. گاهی اوقات فلفل و پیاز روی سیخ‌ها صرفا برای تزیین هستند. گوجه فرنگی سرخ شده، بادمجان، فلفل، سبزی و پیاز در کنار این کباب سرو می‌شود.
«کوفته» از دیگر غذاهای مطرح در ارمنستان است، این غذا در اکثر کشورهای خاورمیانه پخته می‌شود اما نسخه ارمنی آن ویژگی‌هایی دارد که برای گردشگران جذاب خواهد بود. ارمنی‌ها به جای کبابی کردن کوفته، مواد را در آب گوشت می‌پزند. این غذا به صورت برش خورده با آب لیمو سرو می‌شود.
«دولما» که در ارمنستان «تولما» نیز تلفظ می‌شود از دیگر غذاهای ارمنی است که مخلوط گوشت چرخ‌کرده، پیاز، برنج و ادویه‌های مختلف تهیه و در برگ درخت انگور پیچیده می‌شود. این غذا نه تنها در ارمنستان بلکه در بسیاری از کشورهای مدیترانه شرقی طبخ می‌شود. هر شهروند ارمنی دستور پخت دلمه مخصوص به خود را دارد، اما همه بر یک نظرند که نکته کلیدی در نحوه تهیه برگ‌ها خواهد بود.
«ایشخان» یک نوع غذای دریایی است که در ارمنستان طرفدارن زیادی دارد. ایشخان نوع خاصی از ماهی است که در ارمنستان از شهرت بیشتری نسبت به دیگر ماهیان برخوردار است و با روش‌های مختلفی از جمله آب‌پز یا سرخ شده سرو می‌شود.
«مانتی» کوفته‌های پخته شده هستند که در سس گوجه‌فرنگی به همراه ماست سرو می‌شوند که تجربه آن برای گردشگران اروپایی جالب خواهد بود. این غذا به نوعی اجتماعی‌ترین وعده غذایی در ارمنستان است.
از دیگر غذاهای معروف در ارمنستان می‌توان به «گاپاما» اشاره کرد که مربوط به جنوب ارمنستان است. در این غذا مخلوطی از میوه‌های خشک مانند سیب، آلو و زردآلو به عنوان چاشنی استفاده می‌شود. به عبارتی کدو تنبل که پایه اصلی این غذا است با مواد گفته شده پر و پس از پخته شدن سرو می‌شود.
از آنجایی که دامپروری در ارمنستان بسیار مورد توجه است پخت غذاهای گوشتی بین مردم از محبوبیت بالایی برخوردار است. «باستورما» یا «پاستیرمه» نوعی گوشت خشک شده است که در کشورهایی چون یونان، مصر، بلغارستان و مقدونیه شمالی نیز محبوب است. این غذا معمولا با گوشت گاو یا گاومیش آبی درست می‌شود، اما می‌توان آن را با گوشت‌های دیگر نیز درست کرد.
برای تهیه این گوشت خشک شده قبل از خشک شدن گوشت آن را آبکشی کرده و نمک می‌زنند و به مدت ۱۶ ساعت صبر می‌کنند تا رطوبت آن گرفته شود، سپس به مدت چند روز گوشت را خشک می‌کنند تا چربی آن ذوب شود و یک لایه سفید روی آن تشکیل شود.
علاوه بر غذاها و خوراکی‌های ارمنستان که گفته شده، سالادهای محبوبی نیز دارند که «ایچ» یکی از سالادهاست که با بلغور ارمنی تهیه می‌شود. دستور پخت برای سالاد ایچ متفاوت است اما معمولا با بلغور، گوجه فرنگی، پیاز، جعفری، فلفل دلمه‌ای، پاپریکا، لیمو و روغن زیتون درست می‌شود.
از ویژگی‌های این سالاد می‌توان به سرو آن در دو حالت گرم و سرد اشاره کرد که در هر ۲ حالت با نان پیتای تازه یا لواش سرو می‌شود. این سالاد همچنین به «خیمه بدون گوشت» نیز شهرت دارد.
ارمنی‌ها در کنار غذای اصلی از دسرها و شیرینی‌های زیادی استفاده می‌کنند که «گاتا» یکی از این موارد است. گاتا یک شیرینی غنی شده از تخم‌مرغ بوده که به نان شباهت دارد شکل و اندازه طبخ آن از منطقه‌ای به منطقه دیگر متفاوت است. خوردن این شیرنی با یک فنجان قهوه محلی از ترکیبات شگفت‌انگیزی است که هر گردشگری در سفر به ارمنستان باید آن را تجربه کند.
منبع: ایسنا
